Ciastka pasteis de nata – przepis, historia i ceny. Gdzie kupić?

Ciastka Pastel de nata są niewątpliwie jednym z symboli Portugalii. Przepis na ciastka Pastel de nata powstał w jednej z lizbońskich dzielnic – Belem w klasztorze Hieronimów. Jak zrodził się przepis na ciastka? Kiedy dokładnie powstały? Ile kosztują i gdzie można je kupić? Gdzie zjeść najlepsze pasteis de nata w Portugalii i czy można je kupić w sklepach w Polsce lub w Krakowie? O tym w naszym tekście o słynnych budyniowych przysmakach.

Pastel de nata – co to jest?

Gdyby zapytać przypadkowego przechodnia o symbole Portugalii to wymieniłby pewnie Porto za 19.99 zł z dyskontu oraz słynnego reprezentanta kraju – Cristiano Ronaldo. Jeśli to samo pytanie zadalibyśmy komuś nieco bardziej obeznanemu w tematyce podróżowania to odpowiedź byłaby bogatsza. Obok koguta z Barcelos i ceramicznych azulejos na 100% wymieniłby ciasteczka Pastéis de nata wywodzące się z lizbońskiego Belem.

Tradycyjne portugalskie ciastka przypominają miniaturową tartę. Na Pastel de nata składa się ciasto francuskie wypełnione kremem wykonanym przede wszystkim z żółtek. Podczas pieczenia krem ułożony na wierzchu ciasta ulega skarmelizowaniu, a na jego powierzchni pojawiają się ciemne plamy. Charakterystyczne ciasteczka wypieka się w wysokiej temperaturze. Podaje posypane cynamonem lub cukrem pudrem w towarzystwie mocnego espresso w Lizbonie nazywanego bica.

Pastel de nata – historia

By poznać najlepszy przepis na portugalskie pastel de nata należy cofnąć się do XVII wieku. To właśnie wtedy w klasztorze w Belem nieopodal Lizbony katoliccy mnisi wykorzystywali białka jaj kurzych do krochmalenia habitów. Pozostałe po procesie żółtka jaj wykorzystywano do produkcji ciast i ciasteczek. Wtedy w klasztornych murach musiał zrodzić się przepis na charakterystyczne ciastka, których przygotowanie pochłaniało wiele z pozostałych żółtek. Tym sposobem nic się nie marnowało.

W 1820 roku w Portugalii miała miejsce tak zwana Revoluçao Liberal czyli rewolucja liberalna. Po przewrocie finansowanie klasztorów zostało ukrócone. Pomysłowi bracia z najsłynniejszego klasztoru Hieronimitów na świecie wpadli na pomysł sprzedaży ciastek dla podratowania własnego budżetu. Ciastka zdobyły szerokie uznanie jednak pomysł nie doprowadził do stworzenia spektakularnej fortuny. Już w 1837 roku klasztor zamknięto. Przepis na ciastka – przez miejsce powstania znane również jako Pasteis de Belem – został sprzedany Domingosowi Rafaelowi Alvesowi, który niedaleko klasztoru uruchomił niewielką manufakturę. Pierwotny przepis opracowany przez Hieronimitów wciąż jest w użyciu w kawiarni o nazwie Pasteis de Belem, którą mieliśmy przyjemność odwiedzić.

Pastel de nata z prawdziwego historycznego przepisu skosztować można w będącym już częścią Lizbony Belem. Przy Rua de Belém 84-92 działa kawiarnia o wszystko mówiącej nazwie Pasteis de Belem. W artykule o kawiarni opisujemy m.in. ceny, menu i godziny otwarcia jednej z najsłynniejszych kawiarni w Lizbonie. Oczywiście nie jest to jedyne miejsce w którym można spróbować portugalskich ciastek. Ciastka można kupić w innych lokalach w stolicy oraz we wszystkich portugalskich miasteczkach.

Ciastka serwowane są nie tylko w Lizbonie i w Portugalii. Zdobyły szeroką popularność wszędzie tam, gdzie stanęła portugalska stopa. Zjemy je również w Makau, Brazylii czy na Azorach na których znane są jako queijada de nata. Pastel de nata popularne są także w Chinach oraz innych terytoriach zależnych i powiązanych z Chinami. W innych miejscach przepis nie jest oczywiście tym samym, który opracowano blisko 300 lat temu w Lizbonie.

Pastel de nata – przepis

Na zakończenie oczywiście to na co wszyscy czekają. Pastel de nata można przygotować w domowym zaciszu używając prostych składników chociaż sam proces przygotowania ciasteczek wcale nie jest tak łatwy jak się niektórym wydaje. Do przygotowania portugalskich ciasteczek będzie nam potrzeba przykładowo koło 270 gramów mąki (2 szklanki), 1 gram soli, 200 ml zimnej wody oraz 225 gramów masła o temperaturze pokojowej.

Na przygotowanie nadzienia konieczne jest kolejne 30 gramów mąki, 300 ml mleka, 260 gramów cukru, laska cynamonu oraz wanilia, 6 dobrej jakości żółtek jaj kurzych oraz 2/3 szklanki wody. Proces przygotowania ciasta na pastel de nata należy rozpocząć od zmieszania mąki, soli i wody i wyrobienia ciasta. Jeśli koniecznie chcecie przygotować swoje własne ciasteczka to najlepiej nie kierować się żadnym polskim prostym przepisem na ciastka, a dać głos ekspertom. Na załączonym poniżej klipie wideo zobaczycie jak zrobić ciastka według prawdziwego przepisu, który udało nam się wykopać w portugalskim internecie.

Gdzie zjeść najlepsze pastel de nata?

Oczywiście najpopularniejszym miejscem w którym serwowane są portugalskie ciasteczka jest wspomniana już powyżej Fábrica de Pastéis de Belém w Lizbonie. W poszukiwaniu dobrych pastel de nata można jednak wybrać się również do innych lokali. W Lizbonie warto odwiedzić również kawiarnię Manteigaria, oraz Fábrica da Nata przy Praça dos Restauradores 62-68. W Porto również polecić można Manteigaria oraz portugalską sieciówkę Nata Lisboa, która dysponuje lokalami m.in w miastach Coimbra, Porto, Nazare czy Almada, a także w Wiedniu, Berlinie, Abu Dhabi czy Bilbao. Popularną miejscówką w Porto jest również Fábrica da Nata przy Rua de Santa Catarina.

Oczywiście portugalskie ciasteczka jak większość potraw zdążyły już rozprzestrzenić się po całym świecie. Są również w Polsce, chociaż nie produkują ich Portugalczycy. Jak donosi Kawiarniany.pl skosztować ich można w Cafe Lisboa w Krakowie. Co ciekawe w Polsce kosztują znacznie więcej niż oryginały w Portugalii.

Pastel de nata – wymowa

Portugalia nie jest miejscem w którym popełniając błąd językowy możemy spotkać się z niechęcią czy wrogością. Mimo wszystko dla tych, którzy chcą zamówić ciasteczka nie popełniając żadnych większych błędów przybliżamy wymowę nazwy. Używając anglojęzycznego zapisu wymowę Pastel de nata porównać można do pash-tel de nah-ta.

Wszystkich zainteresowanych tradycyjnymi portugalskimi ciasteczkami zapraszamy do zapoznania się z relacją z wizyty w kawiarni Pasteis de Belem, a amatorów dobrej kuchni zainteresuje zapewne zestawienie unikatowych potraw, których warto spróbować w Portugalii.