Święta Bożego Narodzenia we Włoszech - Wigilia, potrawy i tradycje świąteczne - BelSole

Święta Bożego Narodzenia we Włoszech – Wigilia, potrawy i tradycje świąteczne

Chcecie spędzić Święta Bożego Narodzenia we Włoszech lub interesuje Was jak wygląda Boże Narodzenie po włosku? Zastanawiacie się kto przynosi prezenty dzieciom we Włoszech? Mikołaj czy może Dziadek Mróz? Zapomnijcie o nich, we Włoszech rządzi wiedźma La Befana. Jakie dania je się na Wigilii we Włoszech? Ten tekst Wam wszystko wyjaśni. Co region to obyczaj we Włoszech, a my Wam zrobimy mały świąteczno-włoski poradnik. Buon Natale!

Buon Natale – czyli Wesołych Świąt Bożego Narodzenia

panettone
Panettone, podstawa świąt we Włoszech

Zacznijmy od tego że prawdziwy Włoch, tak samo jak każdy prawdziwy Polak, uwielbia Święta Bożego Narodzenia. Jednak to jak spędza się Pierwszy i Drugi Dzień Świąt oraz Wigilię we Włoszech lekko się różni od naszych przyzwyczajeń.

Buone Feste – czyli Wesołych Świąt

werona święta
Święta w Weronie

Włosi podchodzą do obchodzenia Świąt trochę szerzej niż Polacy. Po pierwsze – ważne obchody związane ze świętami Bożego Narodzenia trwają prawie miesiąc. Zaczynając się 8 grudnia w święto Niepokalanego Poczęcia – kiedy to najczęściej w wielu miastach rozpala się światełka na choinkach ustawionych na głównych placach miejskich oraz ustawia się specjalne szopki bożonarodzeniowe. Przez miasta przechodzą wtedy barwne korowody. Ważną tradycją świąteczną w niektórych domostwach włoskich jest Ceppo di Natale, czyli spalenie w kominku specjalnie przygotowanej kłody podczas okresu świątecznego, spotkać ją jeszcze możecie w Toskanii lub Lombardii.

Szopka Presepi z Neapolu, Św. Franciszka z Asyżu

szopka neapol presepi

Szopka Bożonarodzeniowa we Włoszech to ważna tradycja. Zapoczątkowana została przez Świętego Franciszka z Asyżu – który przywiózł ze sobą jej wizję podróżując do Ziemi Świętej. Od 1223 roku jest to popularna tradycja świąteczna we Włoszech. Stolicą Szopek Bożonarodzeniowych jest Neapol, gdzie cech rzemieślników z całych ulic zajmuje się produkcją wszelkiej maści figurek do małych domków Jezusa. W Neapolu jest ponad 600 sklepów i rzemieślników zajmujących się wytwarzaniem figurek.

Są to małe dzieła sztuki, pokazujące nie tylko scenę oddania czci jak w Polsce, ale także codzienne życie Włochów. Pamiętajcie, ze Dzieciątko Jezus do szopki kładzie się dopiero 24 grudnia! Co ciekawe szacuje się, że pierwsza szopka w Neapolu pochodzi z 1025 r. gdzie stanęła w kościele S. Maria del Presepe, czyli przed podróżą Franciszka.

Święta Łucja – Święta od Światła i prezentów

Święta Łucja nie jest nam zbytnio bliska w Polsce, najbardziej popularna jest w Skandynawii i właśnie we Włoszech. Jej święto obchodzi się 13 grudnia – w dniu jej śmierci. Uważa się, iż Santa Lucia il giorno più corto che ci sia czyli Święta Łucja przynosi najkrótszy dzień roku. Jednak jeśli dobrze znacie kalendarz, wiecie – że jest to ponad tydzień za wcześnie. Błąd ten był spowodowany różnicą 11 minut pomiędzy kalendarzem juliańskim a słonecznym.

Zanim Skandynawia przyjęła kalendarz gregoriański – najkrótszy dzień roku właśnie przypadał na dzień śmierci Świętej Łucji. Jest ona patronką Światła, a także niewidomych i elektryków. Wiąże się zwrot Lux z imieniem Łucji. Często na obrazach prezentowana jest z lampą oraz cukierkami.

Czym dla Włochów jest Święto Świętej Łucji? Odpowiemy lakonicznie, to zależy… od regionu. Najhuczniejsze uroczystości są w Syrakuzach gdzie jest ona patronką miasta i miasto organizuje dwie parady na jej cześć 13 oraz 20 grudnia. Je się wtedy słynny świąteczny deser Cuccia, czyli „papkę” z pszenicy, cukru, mleka i kakao.

Święta Łucja w innych regionach to także podobnie jak u nas Mikołaj dzień w którym patronka przynosi im prezenty to noc z 12 na 13 grudnia. 

Babbo Natale, Mikołaj? Zapomnijcie! Tylko wiedźma La Befana

 

 
 
 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Post udostępniony przez Giordana Sassi • StoryTeller (@coseperse)

Kto przynosi prezenty we Włoszech? Co prawda pan wchodzący przez komin w nocy do sypialni dzieci zbiera coraz większą popularność w katolickich Włoszech – jednak i tak prawdziwą tradycją świąteczną we Włoszech jest La Befana. Mity i legendy mówią nam, że ta przemiła brzydka wiedźma miała uczestniczyć w podróży z Trzema Królami, jednak miała za dużo pracy i odmówiła. Kiedy dowiedziała się, do kogo zmierzali mędrcy, postanowiła zreflektować się i 6 stycznia rozwozi dzieciom prezenty… na miotle.

Vigilia di Natale – Wigilia we Włoszech

wigilia wlochy

Czy Włosi mają Wigilię? Jak wygląda Wigilia we Włoszech? Co Włosi jedzą na wieczerzy to także zależy od regionu. Główną bazą większości Włochów jest wigilia złożona głównie z siedmiu potraw z ryb/owoców morza lub chudego mięsa na północy. Jest lekka, bez ciężkich potraw. Popularny jest solony dorsz Baccala. Na deser podaje się najczęściej babę Panettone z rodzynkami, Canolli, Cantucini, Panforte czy Pangiallo. Po wieczerzy, tak samo jak w Polsce, Włosi udają się na pasterkę – po niej często delektują się jeszcze wypiekami z wigilii.

Boże Narodzenie we Włoszech

Iluminacje w Mediolanie

Mówi się, że Święta Bożego Narodzenia spędza się z rodziną, a Wielkanocne z kim chce. Dlatego tak ważna dla Włochów podczas tych świąt jest rodzina. Ważny jest w ten dzień Bożonarodzeniowy obiad cenone, podczas którego można już jeść mięso. Drugi dzień świąt czyli w Świętego Szczepana, tak samo jak w Polsce jest wolne od pracy.

Boże Narodzenie i Wigilia w poszczególnych regionach

wigilia włochy
Co je się we Włoszech na Wigilii i w Boże Narodzenie

Lacjum Wigilia

Na stołach króluje tutaj dorsz, makarony, czasami nawet jagnięcina. Na deser podaj się Pangiallo laziale – ciasto, chlebek z bakaliami oraz nugat

Sardynia Wigilia

Na Sardynii podaje się pierożki Culurgiones, to tradycyjne danie z Ogliastry, regionu położonego na wyspie. Nadzienie jest zwykle robione z ziemniaków, oliwy, sera pecorino, mięty i gałki muszkatołowej.

Lombardia wieczerza wigilijna

tortellini zucca

W Lombardii możecie spotkać Tortelli Di Zucca, czyli pierożki z dynią. Panettone pochodzi także z tego regionu, gdzie legenda głosi, że powstała w wyniku młodego piekarza na dworze Sforców. Inne słodycze z jakich słynie Lombardia to Bignolata – deser z ptysiów, Sbrisolona – ciasto z Mantua.

Wenecja – co na wigilię

pan del doge
Pan del Doge, słynne ciastka z Wenecji

W Wenecji możecie spodziewać się rosołu z kapłonów, Risotto Radicchio z Treviso oraz baba Pandoro z Werony oraz Golosetti (cukierki). Możecie się spodziewać także tradycyjnej weneckiej Polenty z Sardynkami.

Wigilia w Toskanii

cantuccini
Toskańskie Cantuccini

Toskańska wigilia nie obędzie się oczywiście bez tradycyjnego deseru ze Sieny, czyli Panforte. Niezbędną wytrawną potrawą jest Cacciucco, czyli gulasz z owoców morza.

Wigilia na Sycylii

paste di mandorla

Na temat kuchni sycylijskiej można pisać wiele – jednak, w skrócie można wymienić takie potrawy jak Crispelle – ciasto naleśnikowe z anchois, Sfinci di Natale – czyli pączki z Palermo, Sfincione – wyrośnięta foccacia z sosem pomidorowym, Cannolo – rurki z kremem i wiele innych, Nucatolo, Buccellati di Enna, Cubbáita. Ciężko wymienić wszystko.

Kalabria Wigilia

Co zjecie w Kalabrii na Wigilii? Spaghetti z anchois i tartą bułką lub sosem z dorsza. Na deser zjecie Crucitti czyli smakołyki z figami, Turdilli – słodkie pierożki czy Nacatole – anyżowe herbatniki.

Wigilia w Apulii

Zjecie tutaj słynne Pittule, czyli małe naleśniki z nadzieniem. Smażone Panzerotti – pierogi z nadzieniem. Na deser możecie zjeść, Nugat, Cartellate – kruche ciastka z miodem oraz ciasta migdałowe. Chcecie więcej? Zobaczcie co zjeść w Apulii i Bari.

Marche – najstarszy na świecie deser świąteczny?

 

 
 
 
 
 
Wyświetl ten post na Instagramie.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Post udostępniony przez Donato De Santis (@donatodesantis)

W Marche zjecie słynną Vincisgrassi, czyli forma zapiekanki makaronowej oraz Frustingo – według niektórych najstarszy deser świąteczny na świecie, którego przepis przeszedł z rąk etruskich do Rzymian. Jest to ciasto z dodatkiem bakalii, suszonych owoców, kakao lub kawy.

Emilia – Romagna Wigilia

W stolicy włoskiej kuchni będziecie mogli zjeść Tortellini w rosolePerpadelle di Vigilia z sosem grzybowym, Passatelli z sosem bakłażanowo-przegrzebkowym. Na deser zjecie Pampepato – czyli deser podobny do jarmułki czy Panone Bolognese – bolońską odmianę Panone.

Liguria Święta

Święta w Ligurii nie mogą obyć się bez Ravioli z 'tuccu’ w rosole. Czyli pierożki/makaron z kluseczkami mięsnymi. Na deser będziecie mogli zajadać się ciastem Il pandolce genovese.

Trentino-Alto, Adige

Jeśli postanowiliście spędzić Święta na nartach we Włoszech to możecie pokrzepić się włoskimi potrawami z tego regionu: Canederli al Formaggio – czyli północnowłoskie gnocchi z serem, Zeltern z Trentino – chlebek owocowy idealny do kakao czy też inspirowany sąsiadami z Austrii Strudel.

Piemont & Aosta

Tutaj menu jest zdecydowanie bardziej mięsne i podczas Świąt, będziecie mogli zjeść Agnolotti z sosem pieszeniowym czy też Carbonade. Polecamy także Mocettę z kasztanami. Zjecie też wiele ciast na bazie orzechów oraz Nugat z Alby. 

Umbria Wigilia

panpepato

Crostini z oliwkami czy też Spaghetti alla nurseina z truflami to wytrawne propozycje na stołach wigilijnych i świątecznych w Umbrii. Na deser zjecie Panpepato – czyli piernik oraz podobny do Strudla La rocciata di foligno z figami.

Abruzzo/Molise Święta

pizelle

Na święta w Abruzzo i Molise nie zabraknie gotowanej wołowiny oraz jagnięciny – znany jest dobrze, także rosół Brodo di Cardi e Volarelle. Jeśli wolicie ryby, popularny jest także dorsz Arracanato. Na deser polecamy słynne na całe Włochy Pizelle.

Bazylikata kolacja wigilijna

Zjecie tutaj, wymienione wcześniej już Pettole, kulki z ciasta droższowego. Strascinati (makaron) z sosem oraz drożdzowe ciasto o dźwięcznej nazwie U’piccilatiedd na bazie smalcu, jaj, wermutu.

Inne ciekawostki i Tradycje Świąteczne we Włoszech

  • Zampognari to ciekawa tradycja świąteczna z Włoch, gdzie przebrani w owcze skóry kolędnicy grają na instrumencie podobnym do dud.
  • Podczas świąt bardzo popularne jest granie w loterię podobną do bingo
  • We Włoszech istnieje ogólnokrajowa trzynasta premia – każdy jej wtedy wyczekuje podczas Świąt – wprowadził ją rząd Benito Mussoliniego.
  • W niektórych domach we Włoszech podaje się 11 potraw wigilijnych, liczba wzięła się od 12 apostołów, minus Judasz.
  • Włochy są również miejscem narodzin Kolęd. Podobno św. Franciszek z Asyżu wprowadził bożonarodzeniową tradycję kolędowania.
  • 6 stycznia w całych Włoszech rozpalane są wielkie ogniska, na których pali się kukłę wielkości człowieka, przedstawiającą wiedźmę Befanę.
  • Jako, że uwielbiamy profil pana Piechocińskiego: Według danych opublikowanych przez włoską agencję ANSA w 09.2017 roku, 46% Włochów, decyduje się na kupowanie prezentów w Internecie.

Będąc we Włoszech pamiętajcie także, że przez cały grudzień Włosi w supermarketach i sklepach spożywczych organizują zbiórki żywności dla biednych. Jeśli będziecie wtedy we Włoszech, sprawdźcie czy organizacja, która zbiera jedzenie jest do tego upoważniona.

Wesołych Świąt! Buon Natale!

Zobacz także:

AUTOR BLOGA
Miło mi Was poznać! Jestem Stefano i jestem autorem tego bloga i postów na nim (w większości). W wielu wymienionych na tej stronie miejscach byłem i chcę podzielić się swoją wiedzą. Blog ten powstał i piszę go dlatego by pomóc wielu osobom z praktycznym wymiarem podróży. Znajdziecie tutaj wszelkie informacje na temat atrakcji danego miejsca, pogody czy cen. Wszystko dla podróżników :) W razie pytań zapraszam na kontakt@belsole.pl!

Dodaj komentarz